विभूतिं प्रसवं त्वन्ये मन्यन्ते सृष्टिचिन्तकाः
उपनिषत्
(सृष्टि: विष्णोरिच्छामात्रेण भवति)
विभूतिं प्रसवं त्वन्ये मन्यन्ते सृष्टिचिन्तकाः ।
स्वप्रमायासरूपेति सृष्टिरन्यैर्विकल्पिता ।। १३ ।। ७ ।।
इच्छामात्रं प्रभोः सृष्टिरिति सृष्टौ विनिश्चिताः ।
कालात् प्रसूतिं भूतानां मन्यन्ते कालचिन्तकाः ॥ १४ ॥ ८ ॥
भाष्यम्
तां सृष्टिं बहुधा प्राहुर्ज्ञानिनोऽज्ञानिनस्तथा ॥
विष्णुर्विकृतिमायाति महदादिस्वरूपिणीम् ।
तत्तद्विविधभूतिस्तु सृष्टिः प्रोक्ता ह्यपण्डितैः ।
स्वप्नमायासरूपां च केचिदज्ञा जना विदुः ॥
अविकारस्य चिन्मात्रस्वेच्छयैवाखिलं जगत् ।
उत्पद्यत इति प्राज्ञाः प्राहुर्बह्मादयोऽखिलाः ||
पूर्णशक्तेः कुतो माया सार्वज्ञ्यात् स्वप्नवत् कुतः ।
सर्वदोषव्यतीतस्य विकारः कुत इष्यते ॥
तस्मादेवाविकारस्य विष्णोरिच्छावशादिदम् ।
यथार्थमेव सम्भूतमिति वेदवचोऽखिलम् ॥
केचित् कालत एवैतां सृष्टिमाहुरकोविदाः ।
केचिद् रुद्राद् ब्रह्मणश्व प्रधानादिति चापरे ।
विमूढाः सर्व एवैते यतो नारायणः परः ।
सर्वकर्ता सर्वशक्तिरेक एव नचापरः ।
प्रधानकालब्रह्मेशमुखाः सर्वेऽपि तद्वशाः ।।